De elektrische man
De elektrische man, Amsterdam, Arbeiderspers, 2003
Dit is de tragische geschiedenis van de eenvoudige, straatarme dagloner Ambrosius Hoeks (1826-1853) die over bijzondere geneeskundige krachten beschikte. Tijdens zijn korte leven waren er nog geen elektrische voorzieningen of machines; er was geen gas, waterleiding of vuilnisophaaldienst; geen socialisme, sport of vakantie. In het houten Vlaamse dorp waar hij werd geboren (toen nog Nederlands grondgebied) waren nog niet alle heidense tradities teloorgegaan.
Evenals zijn vader en grootvader werkte Ambrosius in de zomer op het land bij herenboeren en in de winter als voddenman, opkoper van lompen en oud ijzer. Tot hij ineens over een genezende gave bleek te beschikken. Een wonderdokter, schreven de couranten. Een pijnstiller, meende hij zelf.
Ambrosius de Knijper kende een carrière als genezer die - volgens de toenmalige inzichten - zijn overschot aan zogenoemde elektriciteit overbracht naar de zieken, die er te weinig van hadden. Een carrière als een komeet, die menige hedendaagse instant-televisieberoemdheid jaloers zou maken. Maar zijn onweerstaanbare opkomst duurde nog geen jaar. Zijn tragiek was dat hij anderen kon genezen maar zichzelf niet.
Het leven van de imaginaire Ambrosius Hoeks is vrij geïnspireerd op de biografie van een historische figuur: Andries de Clerck (1826-1853), lokaal bekend als Drieske Nijpers.
Recensies
Goede romans gaan altijd over het bijzondere en nooit over het universele. En daar slaagt Verhuyck uitstekend in.
De elektrische man is een ingenieus gecomponeerde, meeslepende en pakkende streekroman. Verhuyck verdient het door iedereen gelezen te worden.
De elektrische man is een mooie carnavaleske fabel over taal en manipulatie, over legendes die ontstaan, gestuurd en gebruikt worden.
Het bevat mooie bladzijden over anticonceptie, devotie en verkoopgedrag in de negentiende eeuw. En het is de verdienste van Paul Verhuyck dat de grijns en de humor,
de kritiek en de poëzie op een overtuigende en harmonische wijze voor een heel eigen zoetzure toon zorgen.
